लघु उद्योगात येणार्‍या उद्योगांची संपूर्ण यादी ,उद्योगांसाठी कर्जांच्या योजना कोणत्या आहेत ? List of Laghu Udyog in Marathi

देशाच्या संपूर्ण अर्थव्यवस्थेत लघु उद्योगांची महत्त्वपूर्ण भूमिका आहे. असा अंदाज आहे की भारताच्या एकूण निर्यातीत लघु उद्योगांचे 33% पेक्षा जास्त  योगदान आहे. लघु उद्योगासाठी अतिशय कमी भांडवल आणि मनुष्यबळ लागते . यामुळेच भारतामध्ये लघु  उद्योगांचे प्रमाण अधिक आढळते .

Laghu Udyog 

या लेखाच्या माध्यमातून लघु उद्योग म्हणजे काय आणि लघु उद्योगांची वर्गवारी कोणत्या निकषावर केली जाते या संदर्भात सविस्तरपणे जाणून घेऊ .

लघु उद्योग म्हणजे काय ? What is laghu udyog ?

कोणताही उद्योग त्याच्या कार्य पद्धतीनुसार सेवा किंवा उत्पादन क्षेत्रात विभागला जातो .सेवा क्षेत्रामधील  कंपनीचे उत्पादन विमा, सल्लामसलत, लेखा इ. सारख्या सेवा असते. मॅन्युफॅक्चरिंग सेक्टर (मॅन्युफॅक्चरिंग सेक्टर) म्हणजे त्या  कंपन्या ज्यामध्ये आपण वस्तू, कार, संगणक, फोन आणि बरेच काही बनवले व विकले जाते. त्याच बरोबर सेवा किंवा उत्पादन क्षेत्रातील उद्योग हे त्यांच्या आकारमनावरून सूक्ष्म लघु किंवा माध्यम आकाराचे आहेत कि नाही हे ठरवले जाते. जर व्यवसाय सेवा पुरवित असेल तर बांधकाम किंवा आरंभिक दृष्टिकोनातून लघु उद्योग एक असा आहे जेथे उद्योगात दहा लाख रुपयांपेक्षा जास्त गुंतवणूक आहे  परंतु दोन कोटी रुपयांपेक्षा कमी आहे. जर ते मॅन्युफॅक्चरिंग क्षेत्रात असेल तर किमान गुंतवणूक 25 लाख आणि जास्तीत जास्त 5 कोटींची असू शकते .

उद्योगांचे वर्गीकरण खालील प्रमाणे केले जाते ;

Small Industries Classification 

लघु उद्योगांची लिस्ट (List of Small scale Industries)

1. साबण, तेल इत्यादी म्हणून हर्बल वस्तू बनविणे.
2. हाताने बनविलेले चॉकलेट
3. कुकीज आणि बिस्किटे बनविणे (पार्ले कंपनीनेही या मार्गाने सुरू केली)
4. कॅन केलेला लोणी, तूप आणि चीज बनविणे आणि शिजविणे
5. मेणबत्त्या आणि धूप काठी बनविणे
6. टॉफी आणि साखर मिठाई बनवित आहे
7. सोडा आणि विविध स्वादयुक्त पेय तयार करणे
8. फळांचा लगदा काढून विक्री करा (फळांचा लगदा काढणे व विक्री करणे)
9. क्लाऊड किचन - स्विगी / झोमाटो येथे अन्न विक्री
10. घराचा वापर कूलर बनवा
11. फॅन्सी ज्वेलरी बनविणे
12. डिस्पोजेबल कप-प्लेट बनविणे  
13. भांडींसारख्या अ‍ॅल्युमिनियम वस्तू बनवित आहेत
14. हॉस्पिटलमध्ये वापरलेला स्ट्रेचर बनविणे
15. सद्य मोजमाप वर मीटर किंवा व्होल्ट मीटर बनवा
16. कार हेडलाइट
17. कपड्यांची पिशवी
18. पर्स आणि हँडबॅग बनविणे
19. मसाले
20. काटेरी तार बनवणे (कुंपण)
21. बास्केट बनविणे
22. चामड्याचा पट्टा
23. शू पॉलिश पॉलिश
24. कपडा बॉक्स
25. प्लेट आणि वाटी तयार करणे
26. स्वीप
27. पारंपारिक औषधे बनविणे
28. कागदी पिशव्या आणि लिफाफे तयार करणे
29. साइन बोर्ड 
30. सर्व प्रकारचे सुती डस्टर 
31. कागदी पिशव्या, लिफाफे, आइस्क्रीम कप,
32. रुग्णवाहिका स्ट्रेचर बनविणे (रूग्णांना रुग्णवाहिकेत बसवण्यासाठी वापरले जाते)
33. विद्युत मीटर अर्थात वोल्ट मीटर बनविणे 
34. सुतार काम 
35. 1200 मिमी पर्यंत आरसीसी पाईप बनविणे 
36. आरसीसी दरवाजे खिडक्या बनविणे 
37. चिनी मातीची भांडी 
38. सर्व प्रकारचे वॉटर प्रूफ कव्हर
39. पॅकिंग बॉक्स बनविणे 
40. मधुमक्षिका पालन 
41. कुकुट पालन

वर दिलेले सर्व उद्योग हे कमीत कमी गुंतवणुकीमध्ये करता येतात. जर आपल्या उद्योगासाठी लागणारी  गुंतवणूक ही १० लाखापेक्षा जास्त असेल तर निरनिराळ्या सरकारी योजनांचा फायदा घेऊन उद्योगासाठी लागणारे भांडवल उभारता येऊ शकते.

उद्योगासाठी भांडवल उभारण्यासाठी कोणत्या प्रमुख योजना  आहेत ?

लघुउद्योगासाठी 10 लाखांहून अधिक खर्च होत असल्यानेआपल्याला बरेचदा काम सुरू करण्यासाठी कर्जाची आवश्यकता असू शकते. आम्ही खाली दिलेल्या योजनांच्या माध्यमातून लघु उद्योजक  कर्ज घेऊ शकतो.

१. प्रधानमंत्री मुद्रा योजना (PMMY )

२. प्रधानमंत्री रोजगार सृजन कार्यक्रम (PMEGP)

३. प्रधानमंत्री रोजगार  योजना 

४. मुख्यमंत्री रोजगार  निर्मिती कार्यक्रम (CMEGP)

५. क्रेडिट लिंक कैपिटल सब्सिडी स्कीम (Credit Link Capital Subsidy Scheme for Technology Upgradation)

५. सूक्ष्म और लघु उद्योगांसाठी क्रेडिट गारंटी फंड योजना (Credit Guarantee Fund Trust for Micro and Small Enterprises – CGTMSE)

अशा प्रकारे राज्य आणि केंद्र शासनाकडून विविध योजना आपल्याला रोजगार निर्मितीसाठी उपलब्ध करून दिल्या जात आहेत. तुमच्या गरजेनुसार तुम्ही या योजनांचा लाभ घेऊ शकता. येणाऱ्या अंकांमध्ये तुम्हाला या योजनांचा लाभ कसा घ्यावा आणि त्या संदर्भातली संपूर्ण माहिती उद्योग गाईड च्या माध्यमातून पुरवली जाईल .

जर तुम्हाला आमचा हा लेख आवडला असेल तर तुमच्या मित्र मंडळीपर्यंत  WhatsApp  किंवा Facebook च्या   माध्यमातून नक्की पोहचावा . तुमच्या काही शंका किंवा प्रश्न असतील तर कंमेंट बॉक्स च्या माध्यमातून आमच्यापर्यंत पोहचावा.