प्रधानमंत्री पीक विमा योजना ; PMFBY , प्रधानमंत्री पीक विमा योजनेचा फायदा कसा मिळवाल ?-By Arvind Patil

प्रधानमंत्री पीक विमा योजना ; PMFBY ही केंद्रशानाकडून चालवली जाणारी सर्वात मोठी पीक विमा योजना आहे. या योजने अंतर्गत शेतकरी अतिशय अल्प प्रीमियम भरून आपल्या पिकासाठी विमा प्राप्त करू शकतात.

Pradhan Mantri Fasal Bima Yojana

ही योजना शेतकर्‍यांना नैसर्गिक आपत्तीमुळे होणा  पिकाच्या नुकसानाविरूद्ध आर्थिक संरक्षण किंवा नुकसान भरपाई प्रदान करते. देशातील सर्व शेतकरी या योजनेंतर्गत विमा संरक्षण मिळण्यास पात्र आहेत.

प्रधानमंत्री पीक विमा योजना ; PMFBY; प्रधानमंत्री फसलं बिमा योजना , प्रधानमंत्री पीक विमा योजने विषयी संपूर्ण माहिती. 

सुरवात - १३  जानेवारी २०१६

Website - https://pmfby.gov.in

हेल्पलाईन नंबर  -1800-116-515

उद्देश - अतिशय अल्प प्रीमियम भरून शेतकऱ्यांना आपल्या पिकाचे नैसर्गिक आपत्तीपासून होणाऱ्या नुकसानीची भरपाई करून घेता यावी यासाठी ही पीक विमा योजना सुरु करण्यात अली .

संचालन - ही पीक विमा योजना  Ministry of Agriculture & Farmers' Welfare कडून चालवली जाते.

PMFBY योजनेचं परीक्षण कोण करत ?

संबंधित राज्याच्या विद्यमान पीक विम्यावर राज्यस्तरीय समन्वय समिती (SLCCCI)) जबाबदार असते. राष्ट्रीय पातळीवर कृषी सहकार व शेतकरी कल्याण विभागाचे सहसचिव (क्रेडिट ) (डीएसी आणि कुटुंब कल्याण) यांच्या अध्यक्षतेखाली राष्ट्रीय स्तरावरील देखरेख समिती (NMLC ) जबाबदार असेल. या योजनेवर नजर ठेवते

विमा संरक्षण किती दिले जाते ?

पीक विम्यात समाविष्ट असलेल्या अधिसूचित पिकासाठी प्रति हेक्टर विम्याची रक्कम राज्य सरकारच्या अधिसूचनेत किंवा राष्ट्रीय पीक विमा पोर्टलमध्ये परिभाषित केल्यानुसार लागवडीखालील एकूण क्षेत्रासोबत गुणाकार करून  काढलेल्या रकमेच्या समान असेल.

प्रधानमंत्री पीक विमा योजना (PMFBY) कोणती कंपनी चालवते ? 

विमा योजना भारतीय कृषी विमा कंपनी (एआयसी) या एकाच विमा कंपनीद्वारे नियंत्रित केली जाते.

प्रधानमंत्री पीक विमा योजनेसाठी  (PMFBY) प्रिमिअप दर किती आहे?

खरीप पिकांसाठी 2% आणि सर्व रब्बी पिकांसाठी 1.5% एकसारखे प्रीमियम द्यावे लागेल. वार्षिक व्यावसायिक आणि बागायती पिकांच्या बाबतीत, प्रीमियम 5% पर्यंत असू शकते.

प्रधानमंत्री पीक विमा योजनेमध्ये समाविष्ठ गोष्टी 

१. शेतकरी -

• अधिसूचित भागामध्ये (भात, मका, ज्वारी, बाजरी, उडीद, मूग, अरहर, मिरची इ.) पिकविणारे (भाडे असणारा, मका, ज्वारी, बाजरी, उडीद, मूग, अरहर, मिरची इ.) पीक घेणारे (भाडेकरू / भाडेकरी शेतकर्‍यांसह सर्व शेतकरी विमा योजनेसाठी  पात्र आहे.
• कर्ज न घेणाऱ्या  शेतकऱ्यांना राज्यात भूमी अभिलेख अधिकार (ROR ), जमीन व्यवसाय प्रमाणपत्र (LPC) इत्यादी आवश्यक कागदपत्रे सादर करणे बंधनकारक आहे. त्याशिवाय संबंधित करार, कराराचा तपशील इत्यादी इतर संबंधित कागदपत्रे राज्य सरकारने अधिसूचित केल्या पाहिजेत.
• हंगामी शेतीसाठी कर्ज घेणारे सर्व शेतकरी हे सक्तीने विमा योजने अंतर्गत घेतले जातात. 

१.पीक विमा योजने अंतर्गत येणारी पिके -

• अन्नधान्ये (तृणधान्ये, बाजरी आणि डाळी)
• तेलबिया
• वार्षिक व्यावसायिक / वार्षिक बागायती पिके

पीक विम्या अंर्तगत कोणत्या कोणत्या जोखमींसाठी विमा संरक्षण मिळते ?

१. बाधित बियाणे / लागवड ; 

पिकाची पेरणी किंवा लागवड हि बाधित बियाणाईमुळे झाली असेल तर आणि त्यामुळे शेतकऱ्याला नुकसान होत असेल तर शेतकरी पिकविम्याचा लाभ घेऊन आर्थिक भरपाई मिळवू शकतात.

२. भरीव पिके (पेरणीपासून कापणीपर्यंत); 

 दुष्काळ, पूर, नळ, कीड व रोग, भूस्खलन, नैसर्गिक आग व वीज, चक्रीवादळ, गारा आणि  वादळ इत्यादींमुळे होणाऱ्या नुकसानाची भरपाई करण्यासाठी शेतकरी  पीक विम्याचा  फायदा घेऊ शकतात.

३. कंपनी नंतर होणारे नुकसान ; 

काही पिके कंपनी पासून मळणीपर्यंत काही विशिष्ट कालावधी घेतात. त्या दरम्यान अति वृष्टी , चक्रीवादळ , अवकाळी पाऊस यामुळे अशा पिकांचं नुकसान झाल्यास पिकविम्याचा फायदा घेता येतो.

४. वन्य प्राणी ; 

वन्य प्राण्यांपासून शेतीच्या होणाऱ्या नुकसानीची भरपाई पीक  विम्यांतर्गत करता येऊ शकते .

प्रधानमंत्री पीक विमा अंतर्गत कधी संरक्षण लागू होत नाही?

• युद्ध आणि आंतरिक धोका
• आण्विक धोका
• दंगा 
• मानव निर्मित आपत्ति (आग , चोरी )
• पाळीव प्राण्याकडून नुकसान 

पीक विम्यासाठी लागणारी कागद पत्रे; 

पंतप्रधान पीक विमा योजनेंतर्गत नोंदणीसाठी खालील कागदपत्रे आवश्यक आहेत.

१. शेतकर्‍याचा फोटो.

२. किसान ओळखपत्र (पॅनकार्ड, ड्रायव्हिंग लायसन्स, मतदार ओळखपत्र, पासपोर्ट, आधार कार्ड)

३. जात प्रमाणपत्र

४. जर शेती आपली स्वतःची असेल तर सातबारा उतारा आवश्यक आहे. 

५. पीक शेतात पेरले आहे, पुरावा सादर करावा लागेल.याचा पुरावा म्हणून शेतकरी; , सरपंच, प्रधान यासारख्या लोकांना लेखी पत्र मिळू शकते. 

६. पीक नुकसान झाल्यास, थेट बँक खात्यात पैसे मिळविण्यासाठी रद्द केलेला चेक आवश्यक आहे.

७. गृहनिर्माण प्रमाणपत्र (वाहन चालविणे परवाना, मतदार ओळखपत्र, पासपोर्ट, आधार कार्ड)

८. बँकेचा तपशील (खाते क्रमांक, आयएफसीएस इ.)

९. मोबाइल नंबर

आशा प्रकारे शेतकरी पीक विम्याच्या योजनेचा फायदा घेऊ शकतात. त्यासाठी तुम्हाला अधिकृत संकेतस्थळावर जाऊन पेरणीनंतर १० दिवसाच्या आत पीक विम्याचा फॉर्म भरणं गरजेचं आहे.

आपण स्वत: पीक विमा योजनेसाठी ऑनलाईन अर्ज करू शकत नसल्यास आपल्या जवळच्या ई-मित्र सेवा केंद्रात जाऊन अर्ज करू शकता. आपण ऑफलाइन पीक विमा योजनेसाठी अर्ज करू इच्छित असल्यास आपण जवळच्या बँक शाखेतून PMFBY फॉर्म भरून अर्ज करू शकता.

तुम्हाला जर PMFBY  संदर्भातली माहिती उपयुक्त वाटली तर नक्की आम्हाला कंमेंट बॉक्सच्या माध्यमातून कळवा. तसेच गरजू लोकांपर्यंत वरील माहिती नक्की शेर करा.